Sartu. Jolastu.
Eta negazionismoen aurka ekin.
Ondoren, nahi duzun gaiaren zirkulua aukeratu. Puntuak lortu, irudi, bideo edo proba batean klik egiten duzun bakoitzean.
Hiru ibilbideak osatuz gero, puntu gehiago lortuko dituzu
Hasiko gara?
Baina...
Lortu 10 puntu tarta zati bakoitzeko
Zer da?
Gezur edo iruzurrezko informazioa, gai zehatz bat manipulatu eta iritzi bat sortzeko helburuz.
Zein da interesa?
Onura ekonomikoa (enpresakoa) edo politikoa lortzeko erabiltzen dute. Adibidez: Google, tik tok, youtube, instagram, facebook bezalako plataforma digitalek negozioa egiten dute zurekin desinformazioa partekatzen duzun bakoitzean.
Zelan egiten dute?
Zure arreta pizten duten buloak sortzen dituzte, haserretzen edo beldurtzen zaituztenak. Horrela, aukera gehiago dituzte horiek partekatzeko eta biral bihurtzeko. Internet eta sare sozialekin, Fake News-ak lehen baino askoz ere ugariagoak eta arriskutsuagoak dira.
Zer dira?
Pertsona edo talde baten aurkako gorrotoa eta jazarpena sustatzen duten diskurtsoak, haren ezaugarri edo baldintza pertsonalengatik (jatorri etnikoa, generoa, kolorea, erlijioa edo sinesmenak, sexu-orientazioa...)
Zertarako egiten dute?
Pertsona batzuen irudi sinplifikatua, estereotipatua eta desitxuratua sortu nahi dute, etsai gisa ikus ditzagun. Gorrotatzen baditugu, errazagoa izango da pertsona horiek gizatasuna galtzea, diskriminatzea eta esplotatzea. Behin estereotipoak sortuta, desmuntatzen oso zailak dira.
Zelan egiten dute?
Beldurra edo amorrua bezalako emozioak pizten dituzten buloen eta informazio faltsuen bidez.
Zer da?
Enpirikoki egiazta daitekeen errealitate bat onartzeari uko egitea da. Askotan taldekoa da: gizartearen zati batek nahiago du ideia ukatzaile batekin geratu, pentsamoldea aldatu eta errealitate jakin bat onartu baino.
Zelan egiten dute?
Benetan iritzi erabat subjektiboak direla, datu objektiboak edo oinarri zientifikoa dutenak direla sinestarazten digute.
Zergatik da arriskutsua?
Indarkeria legitimatzen du, gorroto-diskurtsoak bezala. Adierazpen-askatasunaren mugan daude.
Eta ba al dakizu ze tresnak erabiltzen dituzten gaiztoek informazio hori zabaltzeko?asmatu ezazu pertsonaia horien gainean klik eginez. (Lortu 10 puntu egiteagatik)
Benetan? Holakoak egiten dira? Baina, nola izan daiteke pertsona batzuek beste pertsona batzuei gizatasuna horrela kentzea?Egin klik pertsonaia hauen gainean eta flipatu! (Lortu 10 puntu bakoitzeko)
Gorrotozko diskurtsoen eta desinformazioaren aurka erne egoteko modu bakarra nola funtzionatzen duten jakitea da. Klikatu megafonoaren gainean, informazio faltsu eta kaltegarri horiek zelan hainbeste jenderengana iristea lortzen duten jakiteko. (Lortu 10 puntu egiterakoan)
Web-orrialde batsortzen da
Bertan talde itxiekin buloak konpartitezn dituzte
Pertsona hauek online konpartitzen dute: whatsapp, telegram, …
Handik birala egiten da sare sozialetan: twits, instagram, tik tok, …
Kazetariengana eta komunikabideengana iristen da
Desinformazioari, ukapenei eta gorroto-diskurtsoei buruzko test hauek erantzutera ausartzen zara? Lortu 10 puntu bakoitzeko
Feminismo eta matxismoaren sinonimoa da.
Emakumeen diskriminazioa sustatzen duen gorroto-diskurtsoa da.
Islamaren edo pertsona musulmanen aurkako aurreiritzia, gorrotoa edo beldurra da.
Indarkeriak
Klima-aldaketa
Covid 19
— Aizu, nire ustez, salaketa horien % 80a faltsuak dira
— Eta hori? Zertan oinarritzen zara hori esateko?
— Logikoa da, batek baino gehiagok mendekuz edo laguntzez baliatzeko egingo du
— Mmm, ba espaniako polizia nazionalaren buruak irratian esan zuen azken 10 urteetan % 0,007 milioi eta erdi salaketa baino ez zirela faltsuak.
— Ah bai…? bakarrik % 0,007 esan zuen…?
Koma ez zuen gaizki jarriko…?
— Ba, ez.
Orain bi aukera dituzu:
1- Ibilbidearen amaierara joan, ukapenak detektatzen ikasteko eta horrela ez diezazutela ziririk sartu...
2- 1-Desinformazioak, bizitzaren beste alderdi batzuetan nola eragiten duen ezagutzen jarraitzea.
Edozein kasutan, bidai on!
Neskak, begira, flipatzekoa! https://www.elmundo.es/cronica/2001
Ai ene, sinestezina iruditzen zait! 
Ummm, hau bai arraroa.
Interneten bilatuko dut berria
Neskak, kontuz zer partekatzen dugun.
Hau albiste faltsua da.
Banekien nik hori
Beste inork ez du hau argitaratzen.
Bulo bat zen
Badago ziririk ez sartzeko modu bat. Bideo honetan oso argi utzi dute.
Hauek dira negazionismoei aurre egiteko 3 urratsak.
Ikasi negazionismoei eta gorroto-diskurtsoei eusten dieten buloak eta fake news-ak ezagutzen
Ez zaizu argi geratu? Trankil egon, bideo honetan erraz jartzen dizute ;)
Pentsatu eta ez partekatu egiaztatu baino lehen. Aurreko puntuan ikusi duzunarekin, Zure ustez, zeintzuk dira informazio faltsu bat desegiteko urratsak?
Ikas ezazu ez diezazuten ziririk sartu.
Ezagutu irudi bakoitzean nola saiatu diren niri engainatzen eta hori saihesteko zer egin dudan
Hauek dira ekintzara pasatzeko hiru modu.
- Aizu, eta nola egin dezaket ziberaktibismoa?
- Ba...begiratu hurrengo pantailan zein erraza den!
Begira zelan egiten duen Hectorrek buloak identifikatu eta prebenitzeko
Zure burua probatzeko unea iritsi da.
Identifikatu zeintzuk diren buloak eta zeintzuk benetako albisteak.
Honaino iritsi bazara, hau interesatzen zaizulako da.
Negazionismoak identifikatzen eta desmuntatzen espezializatu zaitezen, baliabideetarako estekak uzten dizkizugu.
Eta expo interaktibo hau gustatu bazaizu, parteka ezazu!
Baliabideak:
Hezitzaile eta irakasleentzako baliabideak:
Sormen-taldea eta edukiak:
María Cobos y Tania Merlo (InteRed)
Moebius creativa: Juan Pablo Palladino Tyrrell (Ikus-entzunezkoak eta garapenaren koordinazioa), Isabel Gómez García (Edukiak eta koordinazioa), Federico Caraduje (Kamara), Itziar Alvarado (ilustrazioa), Iván Burgos (developer).
Aktoreak:
Joshu, Elisa, Claudia Lucena Font, Sarah Sanmartín Adam, Unair Liarte Pardo, Mohamed Azyame Badi
Eskerrak:
Alejandra Garrido Buzeta (Escuela de Teatro Alginet), Antonio Valls (Escuela de teatro Totart Valencia)
Webgunearen argazkia
Pexels.com Andrea Piacquadio, Anna Belousova, Bia Sousa, Edmond Dantès, J Cruz, Johan Toro, Julia M Cameron, Julia Volk, Kampus Production, Keira Burton, liza Summer, Mart Production, Monstera, Polina Zimmerman, Rodolfo Magalhães, Shvets Production, Sora Shimazaki, Tima Miroshnichenko, Tima Miroshnichenko, Andrea Piacquadio, Ayodeji Fatunla, Cottonbro, Ivan Samkov, koolshooters, magnus mueller, Mafik Olamide, Pavel Danilyuk, Shvets Production, Thirdman, Shvets Production, Allan Franca Carmo.
Bideoetan eta infografian erabilitako elementu ilustratuak:
Erakusketa birtual hori Garapenerako Nazioarteko Lankidetzaren Espainiako Agentziaren (AECID) finantza-laguntzarekin egin da, 2020/PRYC/01142 proiektuaren kontura: "krisi sistemikoa eta Covid-19a eragiten duen egungo garapen-eredua eraldatuko duen herritar global, kritiko eta aktibo baten alde". Edukia InteReden erantzukizuna da soilik, eta ez du nahitaez AECIDen iritzia islatzen.
OKER
¡ZUZEN!